Τρίτη 30 Απριλίου 2013

Θράκη και Μειονότητα. Η συνύπαρξη, οι μύθοι και οι πραγματικότητες.







Εισήγηση Κώστα Γούναρη στην εκδήλωση της Δημοκρατικής Αριστεράς στην Αθήνα στις 26.4.2013.



Σύντομη ιστορική αναδρομή της κατάστασης στη μειονότητα από το 1974 μέχρι σήμερα

Η χούντα τελείωσε στις 23 Ιουλίου 1974 – σε πείσμα του γνωστού συνθήματος της πλατείας – και άρχισε η περίοδος της μεταπολίτευσης.
Στην Ελλάδα εγκαθιδρύεται – για πρώτη φορά στην ιστορία της - μια αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία κατά τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα. Τα κάθε λογής και απόχρωσης κομμουνιστικά και αριστερά κόμματα νομιμοποιούνται και λειτουργούν πλέον ελεύθερα μαζί με τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα. Από τις 23 Ιουλίου 1974 οι Έλληνες πολίτες δεν διώκονται για τις ιδέες τους και απολαμβάνουν τα συνταγματικά κατοχυρωμένα ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά τους δικαιώματα. Όλοι οι Έλληνες πολίτες; Σχεδόν. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες λίγες χιλιάδες πολιτών, που ανήκουν στη μειονότητα της Θράκης. Η μεταπολίτευση δεν ήρθε στο ραντεβού της με τη μειονότητα στις 23 Ιουλίου 1974, αλλά καθυστερημένη και αγκομαχώντας το 1990, μετά δηλαδή από 16 ολόκληρα χρόνια.
Στα χρόνια αυτά όλες οι δραστηριότητες των μειονοτικών Ελλήνων πολιτών τελούσαν υπό τον έλεγχο του κράτους, ορατού και αοράτου. Ενδεικτικά και μόνο:
Για να αγοράσει μειονοτικός Έλληνας πολίτης ακίνητο, να ασκήσει οποιαδήποτε επαγγελματική δραστηριότητα, να αποκτήσει άδεια οδήγησης κλπ απαιτούνταν εκτός από την τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών του κράτους και η άδεια – ποτέ έγγραφη – του αόρατου κράτους.
Η περίφημη μπάρα χώριζε το νομό Ξάνθης στα δύο και εμπόδιζε τους μειονοτικούς Έλληνες πολίτες να πάνε στα χωριά τους και στα σπίτια τους μετά τις 12.00 το βράδυ.
Αφαιρέθηκε αυθαίρετα και χωρίς καν κοινοποίηση της σχετικής απόφασης η ελληνική ιθαγένεια από χιλιάδες μειονοτικούς Έλληνες πολίτες, οι οποίοι είχαν την ατυχία να ταξιδέψουν για κάποιο λόγο στην Τουρκία.
Στο χώρο της εκπαίδευσης επικρατούσε η εξής εκπαιδευτική και παιδαγωγική αρχή: «Όσο λιγότερα μάθουν οι μειονοτικοί Έλληνες πολίτες μαθητές τόσο το καλύτερο». Ελάχιστα παιδιά συνέχιζαν στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, σχεδόν κανένα στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο, ενώ υπήρχε μεγάλη διαρροή μαθητών και φοιτητών στα Τουρκικά Πανεπιστήμια.
Η διαδικασία αναγνώρισης των πτυχίων των Τουρκικών Πανεπιστημίων από το ΔΙΚΑΤΣΑ γινόταν με το σταγονόμετρο.
Ορισμένες κατηγορίες επιστημόνων (φαρμακοποιοί, δικηγόροι κλπ) ήταν σχεδόν αδύνατο να ασκήσουν το επάγγελμά τους με την ένοχη σύμπραξη των οικείων συλλόγων.
Με λίγα λόγια η ισονομία και η ισοπολιτεία ήταν απλώς μία ξινόπικρη καραμέλα, που την πιπίλιζαν οι ασκούντες από το 1974 μέχρι και το 1990 την εξουσία. Οι λίγο παλαιότεροι στην αίθουσα αυτή θα θυμούνται τη μονότονη και κουραστική επωδό του εκάστοτε κυβερνητικού εκπροσώπου (μπλε ή πράσινου), κάθε φορά που ετίθετο από οπουδήποτε θέμα μειονοτικών δικαιωμάτων: «Στη Θράκη υπάρχει πλήρης ισονομία και ισοπολιτεία». Έλεγε, όπως κάθε συνεπής με το ρόλο του κυβερνητικός εκπρόσωπος, ψέματα.
Αυτά δεν τα λέμε για να αναμοχλεύσουμε μνήμες και πάθη ή να ξύσουμε πληγές. Τα λέμε γιατί - δυστυχώς - επηρεάζουν μέχρι και σήμερα την κατάσταση στην περιοχή και εξηγούν πολλά από αυτά που συμβαίνουν στη Θράκη. Γιατί η κατάσταση στη μειονότητα είχε άμεση επίπτωση σ’ ολόκληρο τον πληθυσμό της περιοχής. Αποτελεί έναν από τους βασικότερους λόγους της για πολλά χρόνια καθυστέρησης της Θράκης. Και βεβαίως τις καταστάσεις αυτές εκμεταλλεύτηκαν συντηρητικοί και εθνικιστικοί κύκλοι και δυνάμεις της Τουρκίας, με αποτέλεσμα να εδραιώσουν την παρουσία τους στην περιοχή.
Εύλογα αναρωτιέται κανείς γιατί η ελληνική πολιτεία επέλεξε τον αδιέξοδο και κοντόφθαλμο αυτόν τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων της μειονότητας. Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Η ελληνική πολιτεία θεωρώντας τη μειονότητα της Θράκης, που συνορεύει με την Τουρκία, ως ένα πιόνι στην σκακιέρα των ελληνοτουρκικών διαφορών, όπως άλλωστε έκανε και η Τουρκία, την αντιμετώπισε ως εν δυνάμει εθνικό κίνδυνο. Και οι εθνικοί κίνδυνοι πρέπει να απομονώνονται.
Όμως, όπως στο γνωστό παραμύθι ο βασιλιάς ήταν γυμνός, έτσι και η πολιτική αυτή ήταν πλήρως αδιέξοδη. Η διαφορά βέβαια είναι ότι τη γύμνια αυτής πολιτικής δεν την έβλεπε ή καλύτερα δεν ήθελε να τη δει όχι μόνο η ίδια η ελληνική πολιτεία αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας, της τοπικής μη εξαιρουμένης.
Το μεγάλο και αποφασιστικό βήμα προς τη μεταπολίτευση έγινε για τη μειονότητα της Θράκης στις 29 Ιανουαρίου 1990.
Η αιτία είναι γνωστή. Η πλήρης αποτυχία της μέχρι τότε ακολουθούμενης μειονοτικής πολιτικής, η οποία και διεθνώς μας εξέθετε ως χώρα, αλλά και στο εσωτερικό δημιούργησε τεράστια προβλήματα ασφάλειας και κοινωνικής συνοχής στην περιοχή της Θράκης. Ήταν φανερό ότι η μειονοτική πολιτική έφθασε στα όριά της. Βέβαια σημαντικότατο ρόλο έπαιξαν:
- η συνεχής πίεση των ευρωπαϊκών οργανισμών και ιδίως του Συμβουλίου της Ευρώπης.
- η ριζοσπαστικοποίηση σημαντικών κομματιών της μειονότητας (νέων επιστημόνων που επέστρεψαν στη Θράκη μετά τις σπουδές τους στην Τουρκία, όπου ήρθαν σε επαφή με τα ρεύματα και τις ιδέες της Αριστεράς, εργαζόμενων που μετανάστευσαν στην υπόλοιπη Ελλάδα και ήρθαν σε επαφή με το συνδικαλισμό και τα κόμματα της Αριστεράς - κυρίως το ΚΚΕ), που άρχισε πλέον να διεκδικεί τα στοιχειώδη και τα αυτονόητα.
- η δειλή στην αρχή αλλά πάντως διακριτή εμφάνιση στην Ελλάδα και στη Θράκη απόψεων για την προστασία των μειονοτικών δικαιωμάτων, που προέρχονταν σχεδόν αποκλειστικά από το χώρο της Αριστεράς και της φιλελεύθερης διανόησης.
- η εκλογή το 1989 ενός και το 1990 δύο ανεξάρτητων μειονοτικών βουλευτών με πολύ υψηλά ποσοστά στους μειονοτικούς ψηφοφόρους, που φανέρωσε τη δυσπιστία της μειονότητας στα κόμματα όλου του πολιτικού φάσματος.
Η αφορμή δεν είναι και πολύ γνωστή. Εκτεταμένα επεισόδια στην αγορά της Κομοτηνής από «αγανακτισμένους» πολίτες της πλειοψηφίας στις 29-1-1990, με αφορμή μία προαναγγελθείσα συγκέντρωση μειονοτικών, αρκετές δεκάδες σπασμένα μαγαζιά μειονοτικών, κάποιοι λίγοι ξυλοδαρμοί κλπ.
Η μεταπολίτευση δεν άντεξε, έκανε τη μέρα εκείνη τη μεγάλη δρασκελιά και διάβηκε το Νέστο. Τα όσα ακολούθησαν ήταν καταιγιστικά. Σύσκεψη την μεθεπόμενη κιόλας ημέρα (31-1-1990) των τριών πολιτικών αρχηγών (Μητσοτάκη - Α.Παπανδρέου -Φλωράκη) υπό τον πρωθυπουργό Ξενοφώντα Ζολώτα και υπογραφή ενός μνημονίου – το οποίο δεν είναι τόσο διάσημο, όσο τα σύγχρονα αλλά σίγουρα πολύ αποτελεσματικότερο - για την άρση των διακρίσεων και την εφαρμογή πολιτικής πραγματικής ισονομίας και ισοπολιτείας. Στο παραπάνω μνημόνιo, το οποίο εγκρίθηκε από τον τότε Πρωθυπουργό Ξεν.Ζολώτα, τους Αρχηγούς των τριών κομμάτων (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ενιαίος ΣΥΝ), που στήριζαν την κυβέρνηση Ζολώτα (δηλαδή από το σύνολο των κοινοβουλευτικών πολιτικών δυνάμεων) και από τους τότε υπουργούς Εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά (σημερινό Πρωθυπουργό) και Εθνικής Άμυνας Τζαννή Τζαννετάκη, για πρώτη φορά περιέχεται επίσημη παραδοχή – έστω και με πολύ κομψό τρόπο - για τις διακρίσεις σε βάρος των μειονοτικών Ελλήνων πολιτών. Χαρακτηριστικά αναφέρει το παραπάνω μνημόνιο στo κεφάλαιο για την εφαρμοστέα πολιτική μεταξύ των άλλων: «5) Κατάργηση των διοικητικών ενοχλήσεων, αι οποίαι όχι μόνο απεδείχθησαν ατελέσφοροι, αλλ’ επέτυχαν αντίθετα αποτελέσματα των επιδιωκομένων και συνάμα μας εκθέτουν διεθνώς». Από την καραμέλα της πλήρους ισονομίας και ισοπολιτείας στην Θράκη φτάσαμε στις ατελέσφορες διοικητικές ενοχλήσεις.
Η συνέχεια ακόμα πιο καταιγιστική:
- Ομόφωνο πόρισμα το 1992 ειδικής διακομματικής επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων για την ανάπτυξη της Θράκης, που αναφέρει στο κεφάλαιο Πολιτική για τις μειονότητες:
«Είναι για μας απαραβίαστες αρχές ο σεβασμός στην προσωπικότητα και την ελευθερία του ατόμου, η θρησκευτική, γλωσσική, κοινωνική και πολιτιστική του ελευθερία, η απρόσκοπτη έκφραση των ηθών και των εθίμων του.
Η προσαρμογή και η συμμόρφωση όλων των συντελεστών της κοινωνικής οργάνωσης της ελληνικής δημοκρατίας, όπως είναι το κράτος, οι υπηρεσίες, οι αντιπροσωπευτικοί θεσμοί, οι τοπικοί φορείς, αλλά και των μεμονωμένων πολιτών σε αυτή την πολιτική είναι αυτονόητη.
Καμία ανοχή δεν πρέπει να υπάρχει σε ενδεχόμενες παραλείψεις, κωλυσιεργείες ή πρακτικές προσώπων ή φορέων που έρχονται σε αντίθεση μ’ αυτή την πολιτική».

- Σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της Θράκης, που εκπονήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με την εποπτεία των σπουδαίων ακαδημαϊκών Ξενοφώντα Ζολώτα, Άγγελου Αγγελόπουλου και Γιάγκου Πεσμαζόγλου.

Σε εφαρμογή των παραπάνω ακολουθεί μία σειρά μέτρων που άλλαξαν άρδην την κατάσταση όχι μόνη στη μειονότητα αλλά και σε ολόκληρη τη Θράκη και τα οποία ακολούθησαν – ευτυχώς - όλες οι μετά το 1990 κυβερνήσεις. Πάλι ενδεικτικά:

- Επιτράπηκε στους μειονοτικούς Έλληνες πολίτες η αγορά ακινήτων, η σύσταση εταιριών, η απόκτηση αδειών οδήγησης κλπ.

- Καταργήθηκε η περίφημη μπάρα, που χώριζε το νομό Ξάνθης στα δύο και καταδίκαζε σε απομόνωση τα μειονοτικά χωριά του ορεινού όγκου.

- Καταργήθηκε το διαβόητο άρθρο 19 του Κώδικα Ιθαγένειας, που στην κυριολεξία καταλαιπώρησε αρκετές χιλιάδες συμπολιτών μας και διέλυσε εκατοντάδες οικογένειες.

- Ομαλοποιήθηκε η διαδικασία αναγνώρισης των πτυχίων των Τουρκικών Πανεπιστημίων από το ΔΙΚΑΤΣΑ.

- Καταργήθηκαν τα εμπόδια σε όλες τις κατηγορίες επιστημόνων (φαρμακοποιοί, δικηγόροι κλπ) να ασκήσουν το επάγγελμά τους.

- Στο χώρο της εκπαίδευσης μπορεί να σημειώσει κανείς το νόμο για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, το μέτρο της προνομιακής εισαγωγής στην ανώτερη εκπαίδευση αποφοίτων λυκείου, μελών της μειονότητας με πρόσθετες θέσεις σε ποσοστό 0,5 % των εισακτέων, που άσκησε έντονη επίδραση επισπεύδοντας την κοινωνική κινητικότητα, το πρόγραμμα εκπαίδευσης των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη (γνωστό ως πρόγραμμα Φραγκουδάκη-Δραγώνα) με εντυπωσιακά αποτελέσματα, την πιλοτική εισαγωγή της διδασκαλίας της τουρκικής γλώσσας στα δημόσια γυμνάσια της Θράκης κ.α.
Οι παραπάνω εξελίξεις είναι δύσκολο να περιγραφούν και ακόμα δυσκολότερο να αποτιμηθούν σε τόσο μικρό διάστημα. Είναι πάντως ολοφάνερες και τις βιώνουν τα μέλη της τοπικής κοινωνίας.

Σήμερα πολύ μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας αναγνωρίζει πλέον θετικά την πολιτισμική ποικιλία του πληθυσμού της Θράκης και αυτό από μόνο του ανοίγει το δρόμο στην αξιοποίησή της. Αυτή η αναγνώριση έχει μεγάλη σημασία, γιατί έμοιαζε απολύτως αδύνατη καμία εικοσαριά χρόνια πριν.
Γιατί η πλήρης προστασία των μειονοτικών δικαιωμάτων είναι επιβεβλημένη όχι μόνο για λόγους σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, όχι μόνο γιατί αυτό προβλέπεται από τις διεθνείς συνθήκες, που η χώρα μας έχει υπογράψει, αλλά και γιατί είναι όρος αναγκαίος για τη διατήρηση της ασφάλειας, της κοινωνικής συνοχής και - με μία δόση υπερβολής - της ειρήνης στην περιοχή της Θράκης.
Το Ελληνικό Κράτος πρέπει να εξασφαλίζει διαρκώς στη μειονότητα εκείνη την ισότητα απέναντι στους θεσμούς που να της δίνει τη βεβαιότητα ότι δεν έχει ανάγκη προστασίας από κανένα γείτονα.


Κώστας Γούναρης

Τρίτη 23 Απριλίου 2013

Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ-ΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΓΙΑ ΔΙΑΛΟΓΟ ΙΣΧΥΕΙ




Η εκδήλωση για την ενίσχυση του διαλόγου στον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς, που είχε προγραμματιστεί για τις 25/4/13, με τη συμμετοχή του Τάσου Γιαννίτση, του Γιάννη Μανιάτη και του Νίκου . Μπίστη, δεν θα πραγματοποιηθεί. Οι λόγοι που οδήγησαν στη ματαίωσή της είναι ήδη γνωστοί.

Ευτυχώς, ή δυστυχώς για ορισμένους, ο διάλογος στον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς δεν μπορεί να είναι -και δεν είναι- υπόθεση μόνο του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, παρότι δεν θα ήταν αποτελεσματικός χωρίς τη συμμετοχή τους. Για αυτό το λόγο , συγκροτήθηκε μία ομάδα πρωτοβουλίας από πολίτες που ξεπερνούσαν τα οργανωτικά πλαίσια των δύο κομμάτων. Σ΄αυτό παρέπεμπε και η σύνθεση του panel των ομιλητών. Κάθε άλλο παρά πρόθεση αποκλεισμών υπήρξε.

Θεωρούμε, φυσικά, ότι τίποτα δεν τελείωσε. Άτυχες στιγμές υπάρχουν και θα υπάρξουν και άλλες. Η δεδομένη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα και η ανάγκη διεξόδου δεν μπορεί να παραγραφεί. Με ποιο τρόπο θα προχωρήσει ο διάλογος είναι το ζητούμενο. Αλλά θα προχωρήσει. Η θέληση όσων πήραν αυτή την πρωτοβουλία είναι δεδομένη.

Εμείς θα συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια. Και επειδή την πιστεύουμε και επειδή τη θεωρούμε αναγκαία. Ελπίζουμε ότι στην πορεία θα πειστούν και άλλοι που σήμερα εμφανίζονται επιφυλακτικοί. Όλοι μας κρινόμαστε και για τις πράξεις μας και για τις παραλείψεις μας.

Δίνουμε στη δημοσιότητα το κείμενο με τις υπογραφές όσων πήραν την πρωτοβουλία, ως ένα ανοιχτό κάλεσμα σε όσους επιθυμούν να συμπορευτούμε.



Ποια Ελλάδα, σε ποια Ευρώπη
Με ποιο αναπτυξιακό πρότυπο
Με ποιες πολιτικές δυνάμεις

H συγκρότηση – πριν από 9 μήνες – της κυβέρνησης με στήριξη της Ν.Δ. του ΠΑΣΟΚ και της Δημοκρατικής Αριστεράς έδωσε στο λαό μία αίσθηση σταθερότητας που ήταν απόλυτα αναγκαία.

Όλο αυτό το διάστημα λήφθηκαν δύσκολα ή και επώδυνα μέτρα, υπάρχουν τεράστιες δυσκολίες, το πρόβλημα της ανεργίας και των ευπαθών κοινωνικών ομάδων επιδεινώθηκε σημαντικά. 

Όμως, η χώρα στάθηκε όρθια. Αυτό δεν αρκεί. Πρέπει να δημιουργηθεί και μια θετική προοπτική, να ξέρουμε που θέλουμε να πάμε και πώς μπορούμε να πάμε.

Η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει την παραμονή της στην Ευρωζώνη. Προϋπόθεση για την επίτευξη αυτού του στόχου, εκτός από τη δημοσιονομική προσαρμογή, αποτελεί η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων και των πολιτικών εκείνων που θα ενισχύσουν το παραγωγικό σύστημα, την απασχόληση και την ανάπτυξη.

Και μετά, τι ;

Γνωρίζουμε ότι ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, βλέποντας ότι έχουμε περάσει σε μια νέα φάση, θέλει να διευρύνει τις επιλογές του και όχι να βρεθεί αντιμέτωπο με διπολικά διλήμματα, που εγκλωβίζουν τις επιλογές του κάθε πολίτη.

Αυτό που σήμερα αποτυπώνεται ως αμηχανία στις δημοσκοπήσεις είτε ως αγωνία στις καθημερινές συζητήσεις, απαιτεί διαμόρφωση πρότασης διεξόδου.

Πρόταση που να “πατάει” στο σήμερα, ταυτόχρονα όμως να ανοίγει δρόμους.

Να απαντά στα άμεσα προβλήματα εξόδου της χώρας από την κρίση. Με ρεαλισμό αλλά και με ώθηση για πιο αποτελεσματικές και κοινωνικά πιο δίκαιες κυβερνητικές επιλογές σήμερα. Με μεταρρυθμιστική πνοή.

Ποια Ελλάδα, σε ποια Ευρώπη, με ποιο αναπτυξιακό πρότυπο.

Με τι είδους πολιτικό σύστημα, με ποιες κοινωνικές ιεραρχήσεις, με ποιο εκπαιδευτικό σύστημα. Ποιο ρόλο θα παίζει το κράτος, η δημόσια διοίκηση.
Κόμματα, πολιτικές κινήσεις και πρόσωπα που κινούνται στον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς, μπορούν να εμπλακούν σ΄αυτό το διάλογο. Οι τρόποι και οι μορφές θα βρεθούν αν υπάρχει η πολιτική βούληση.
Μπορεί να συγκροτηθεί ένας πολιτικός πόλος που μαζί με την προσπάθεια για να απομακρυνθεί οριστικά η χώρα από τη δύσκολη και μίζερη πραγματικότητα θα έχει τη θέληση και τη δυναμική να θέσει μία πολιτική και κοινωνικοοικονομική ατζέντα, που θα δημιουργεί προοπτικές.

Εμείς που παίρνουμε αυτή την πρωτοβουλία, είτε ανήκουμε σε πολιτικούς χώρους της δημοκρατικής αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας είτε είμαστε κομματικά ανένταχτοι, επιχειρούμε να συμβάλουμε σε μια διαδικασία που είναι ζωτική για τη χώρα και την κοινωνία.


Αμανατίδης Χρήστος
Γκαρμπούνης Χρήστος
Δαλάτσης Κώστας
Δέλκος Κώστας
Ζουμπουλίδου Παρθένα
Καραγκιουλμέζης Δημήτρης
Κεφαλάς Παράσχος
Τσαρτσάρας Αχιλλέας
Χατζηεφραιμίδης Αλέκος
Χούχος Χρηστος



Πέμπτη 18 Απριλίου 2013

Η Μανωλάδα.... έχει την δική μας ιστορία!






Είναι σύμπτωμα άραγε ή μια γενικευμένη αρρώστεια που ακόμη η διάγνωση της δεν έχει καταχωρηθεί; Κάθε φορά ψάχνουμε ένα χαλί για να κρύψουμε τα σκουπίδια μας. Ολυμπιακοί αγώνες (η σύγχρονη μεγάλη ιδέα του "έθνους") με δεκάδες νεκρούς μετανάστες από εργατικά ατυχήματα στην προσπάθεια τήρησης των προθεσμιών, όταν η μεγάλη επιχείρηση με την επωνυμία "Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή" απαιτούσε συνεχώς και επέμενε για ταχύτητα.. Μια φούσκα που δυστυχώς μέσα στην λαίλαπα της μεγάλης κρίσης που ακολούθησε, έμεινε στο απυρόβλητο. Και σαν εκδήλωση άφησε και αυτή τις κηλίδες της στην συλλογική μας συμπεριφορά.

 Εδώ και χρόνια πολλές δουλειές στην Ελλάδα τις έκαναν μετανάστες, παράνομοι, χωρίς χαρτιά, χωρίς ασφάλεια, ζώντας σε συνθήκες τρισάθλιες, μάζευαν φρούτα και λαχανικά ή φρόντιζαν τους γέρους και τα μωρά μας ή έχτιζαν τις παράνομες βίλες μας. Μέσα σε όλη αυτήν την διαδικασία, άρχισε να αναπτύσσεται και ένας ιδιόμορφος ρατσισμός ("μας παίρνουν τις δουλειές"), μέχρι που σήμερα πήρε καθαρά ναζιστικά χαρακτηριστικά και "απαιτεί" ευθανασίες και καθάρσεις, καλά κρυμμένος πίσω από δήθεν αντιμνημονιακά δάχτυλα.

Η Μανωλάδα σε όλη αυτή την διαδρομή είχε έναν προεξάρχοντα ρόλο. Η μαζική καλλιέργεια της φράουλας που απαιτεί χέρια πολλά και κόπο, αλλά φθηνό έως ανύπαρκτο μεροκάματο, είχε πάντοτε την τιμητική της. Αλεπάλληλα τα κρούσματα βίας΄, βασανισμών, αλλά και επιθέσεις σε δημοσιογράφους που πήγαν να κάνουν επιτόπιο ρεπορτάζ. Οι βουτιές από τα σύννεφα σήμερα των δικαιολογημένα αγανακτισμένων-σε 2-3 μέρες θα έχει ξεχασθεί το "επεισόδιο"- αποτελούν κι αυτές την απαραίτητη γαρνιτούρα, τώρα που στα μέσα (διαδίκτυο) είναι εύκολο να εκφράσεις τον θυμό σου και τον αποτροπιασμό σου, να γράψεις δύο λόγια γι αυτό και στην συνέχεια να συνεχίσεις την ήρεμη ζωή σου,θεωρώντας ότι δεν σε αφορά άμεσα το ζήτημα....εσύ το άναψες το κερί του αντιρατσισμού σου. Φοβάμαι πως αυτό θα συνεχισθεί. Κι αυτό γιατί βλέπω και τους θεσμικούς παράγοντες έκπληκτους να εκφράζουν επίσης τον αποτροπιασμό τους, όταν όλο το προηγούμενο διάστημα περί άλλα τυρβάζουν (που συνήθως είναι συντεχνιακές "τακτοποιήσεις").

Δυστυχώς σ αυτόν τον κόσμο οι αποσυνάγωγοι είναι πολλοί και αμελητέοι και συνήθως πιο σκούροι από μας. Πολλοί λένε ότι φταίει ο καπιταλισμός και η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Τα είδαμε και τα δικά τους τα χαϊρια. Πολύ εύκολα μπορούμε να βρούμε αιτίες (παιδεία, οικογένεια, η ίδια η κοινωνία μετά), αλλά αν δεν είμαστε όλοι, μα όλοι σε μια επιφυλακή και σε μια αέναη συζήτηση με τον εαυτό μας και τους άλλους, να ξεριζώσουμε από μέσα μας τον ατομισμό, αυτό το πανάθλιο "ο σώζων εαυτόν σωθήτω" και να κοιτάξουμε να βελτιώσουμε την κοινωνική μας πλευρά, αυτό το κομμάτι μας που το έχουμε παραμελήσει, ίσως κάτι να καταφέρουμε.  Ισως. Πολύ δύσκολο...αλλά οι Μανωλάδες είναι εκεί και καραδοκούν. Κανείς δεν είναι τόσο αθώος , όσο νομίζει.

Σ. Σαρακενίδης







Τετάρτη 10 Απριλίου 2013

Η ανάγκη μεταρρύθμισης του ΕΟΠΥΥ





του Χρήστου Γκαρμπούνη

Η λειτουργία ενός πρωτοβάθμιου συστήματος περίθαλψης για όλους είναι ανάγκη, ιδιαίτερα τώρα που τα χαμηλά οικονομικά στρώματα υποφέρουν και οι άνεργοι αυξάνονται.

Υπενθυμίζω ότι ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ιδρύθηκε χωρίς τον απαιτούμενο διάλογο με τα ασφαλιστικά ταμεία και τους εκπροσώπους των γιατρών, σε συνθήκες πτώχευσης της χώρας και μετά το κούρεμα που έπληξε τα αποθεματικά των ταμείων. Έτσι ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. υποβάθμισε άμεσα την περίθαλψη των ασφαλιστικών ταμείων με την ομογενοποίησή τους. Από την άλλη μεριά, είναι σαφές ότι σήμερα ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. διοικείται ως μία μονάδα με ίσες παροχές στους ασφαλισμένους , κάτι που δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε καλύτερη διαχείριση.

Μέχρι σήμερα στον δημόσιο διάλογο κυριαρχούν οι αδυναμίες του λογιστικού σχεδιασμού, συγκαλύπτοντας την ανεπάρκεια του ποιοτικού σχεδιασμού, της ουσιαστικής δηλαδή παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης και της πρόληψης. Η υποβάθμιση των παροχών υγείας-πέρα από την αναμφισβήτητη υποχρηματοδότηση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.- οφείλεται και στη γραφειοκρατία, στην υπερεπάρκεια του αριθμού των γιατρών και των φαρμακοποιών, στην εκτέλεση μεγάλου αριθμού, αμφιβόλου αναγκαιότητας εξετάσεων ( μαγνητικές και αξονικές τομογραφίες κλπ) και τελικά στην υπερβολική «κατανάλωση» ιατρικών υπηρεσιών. Τα παραπάνω δυσχεραίνουν ταυτόχρονα την μετεκπαίδευση των γιατρών και την αξιολόγηση των υγειονομικών μονάδων και των προσφερόμενων υπηρεσιών, αυξάνουν την συνταγογράφηση φαρμάκων και άλλων επεμβάσεων, με αποτέλεσμα την συνολική αύξηση της δαπάνης, την παράλληλη αύξηση των ανεπιθύμητων παρενεργειών και ουσιαστικά την υποβάθμιση της υγείας.

Μέχρι τώρα η περικοπή των δαπανών στην υγεία στοχεύει σε λογιστικού τύπου συγχωνεύσεις υπηρεσιών και σε μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, αγνοώντας ότι το ζητούμενο είναι η απλουστευμένη εφαρμογή προληπτικής ιατρικής στον γενικό πληθυσμό και η εξειδικευμένη στις ευπαθείς ομάδες, με τελικό στόχο την ελάττωση του όγκου των ασθενών και της φαρμακοθεραπείας.

Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό που καθιστά ελλειμματική την δομή του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., είναι η ανυπαρξία του γνωστού θεσμού του οικογενειακού γιατρού. Αυτή είναι η βασική δομή της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στα ανεπτυγμένα κράτη και αποτελείται από παθολόγους, ειδικούς γενικούς γιατρούς και παιδιάτρους. Είναι ο γιατρός που κατέχει το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό του ασφαλισμένου και γίνεται ο ενδιάμεσος καθοδηγητής, όταν ο ασθενής έχει ανάγκη εξειδικευμένης παροχής υπηρεσιών υγείας.

Η ανυπαρξία του συντονιστή ιατρού περιφέρει την ιατρική διάγνωση σε κατ’ επανάληψη εξετάσεις υψηλής τεχνολογίας, με την κλινική εξέταση να απαξιώνεται, έχοντας τιμολογηθεί υποπολλαπλάσια της πλέον φθηνής τεχνολογικής παρέμβασης. Όλα αυτά, είναι αιτία αύξησης του κόστους σε σχέση με το αποτέλεσμα.

Σήμερα οι ασφαλισμένοι , χωρίς την καθοδήγηση του οικογενειακού γιατρού, ωθούνται σε κατά βούληση αναζήτηση υπηρεσιών στα νοσοκομεία ή στους ιδιώτες γιατρούς , έστω και αν αναζητούν περίθαλψη μόνο από κοινωνική ανασφάλεια, όπου το κοινωνικό άγχος μετουσιώνεται σε ψυχικό ή σωματικό.

Με λίγα λόγια, μέχρι τώρα ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ θέτει μόνος του λάθος θεμέλια, ομογενοποιώντας ασύντακτες ομάδες που αναζητούν περίθαλψη, οι οποίες αποτελούνται από υγιή άτομα, ευπαθείς ηλικιωμένους, ανίσχυρα παιδιά και άτομα με σύνθετες ανεπάρκειες ή αναπηρίες.

Αν μάλιστα αναλογισθούμε ότι τα τελευταία τρία χρόνια αφαιρέθηκαν με οριζόντιο τρόπο από το δημόσιο σύστημα υγείας 4 δις ευρώ, ενώ μειώθηκε δραματικά η δυνατότητα προσφυγής στον ιδιωτικό τομέα, είναι φανερό ότι πρέπει να γίνουν άμεσα μεταρρυθμίσεις στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Συγκεκριμένα:

1.Να εφαρμοσθεί σταδιακά ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού, με ταυτόχρονη ανάδειξή του ως κορυφαίου και όχι ως συμπληρωματικού λειτουργού, υπεύθυνου στην συνεργατική φροντίδα με τους γιατρούς ειδικοτήτων. Η σταδιακή εφαρμογή του θεσμού μπορεί να ξεκινήσει από τους ήδη υπάρχοντες παθολόγους, παιδιάτρους, ειδικούς γενικούς γιατρούς που είναι ενταγμένοι στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ.(Κέντρα Υγείας, πρώην υποκαταστήματα Ι.Κ.Α., συμβεβλημένοι με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ιδιώτες γιατροί).

2.Να απαλλαγούμε από πρακτικές που διογκώνουν υπέρμετρα τον καταναλωτισμό της ιατρικής τεχνολογίας και της φαρμακοθεραπείας, θέτοντας κριτήρια με βάση συγκεκριμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα, π.χ. πρόληψη και θεραπεία οστεοπόρωσης με βάση το πρωτόκολλο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκου.

3. Να προωθηθούν αλλαγές στην πολιτική των ιατρικών αμοιβών ώστε με την εξοικονόμηση πόρων να υπάρξουν αξιοπρεπείς αμοιβές για τους συμβεβλημένους με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. γιατρούς.

4.Να προωθηθούν αλλαγές στα προγράμματα των υγειονομικών υπηρεσιών δίνοντας έμφαση στην προληπτική ιατρική και να εφαρμοσθεί ιεραρχημένη διαδικασία στην διαχείριση των ασθενών με αφετηρία τον οικογενειακό γιατρό, ώστε να παράγεται ταχεία και ασφαλής παρέμβαση.

Αν δεν εφαρμοσθούν τέτοιες μεταρρυθμίσεις και συνεχισθεί η εφαρμογή αυτής της πολιτικής στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, θα διαιωνίζεται η υποβάθμιση στην παροχή ιατροφαρμακευτικής κάλυψης των ασφαλισμένων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., χωρίς μάλιστα να μειώνεται το κόστος των παρεχόμενων, αναιμικών υπηρεσιών. Εν τέλει, με την συνέχιση αυτής της πολιτικής, η υγεία των ασφαλισμένων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. θα επιδεινώνεται αναπόφευκτα. Η απαισιόδοξη πρόβλεψη ότι μας περιμένει μία «βόμβα νοσηρότητας», δεν είναι δυστυχώς αυθαίρετη…..



Σάββατο 6 Απριλίου 2013

Η Θράκη ψήφισε ειρηνική συνύπαρξη και δήλωσε απέχθεια προς τον ρατσισμό και φασισμό!






Η Ξάνθη και η ευρύτερη περιοχή της Θράκης έδωσε σήμερα την απάντηση της στην μισαλλοδοξία, τον ρατσισμό και το ναζιστικό μίσος. Μια περιοχή που με την ποικιλία και την πολυπολιτισμικότητα της, κατάφερε μετά από πολλά χρόνια οπισθοδρομήσεων, ανακολουθιών, και πολύ συχνά  λανθασμένων πολιτικών, να βρει ένα ιδιαίτερα πετυχημένο τρόπο συνύπαρξης και ειρηνικής διαβίωσης, δεν θέλει να γυρίσει σε πρακτικές που μόνο σκοτεινούς κύκλους  ευνοούν.

Η μεγάλη σημερινή συγκέντρωση και πορεία-θεωρείται η μεγαλύτερη μεταπολιτευτική συγκέντρωση κόσμου στην πόλη μας-ήταν η βροντερή απάντηση προς όλους αυτούς, που στηρίζουν την ύπαρξη τους και επενδύουν στο μίσος και στον διχασμό. Κόμματα, φορείς, αυτοδιοίκηση, εργατικό κέντρο, ενώσεις επαγγελματικές,   παραμέρισαν τις μικρές ή μεγάλες διαφορές τους και ενώθηκαν απέναντι στον κοινό εχθρό. Γιατί εχθρός είναι αυτός ή αυτοί που επιδιώκουν την οπισθοδρόμηση σε πρακτικές άλλων δεκαετιών.

Ας αποτελέσει αυτή η σημερινή μας ενέργεια, μια βάση και για επόμενες, για να φέρουν κοντά μας και άλλους συμπολίτες, που είχαν δισταγμούς σ αυτήν την φάση ή προέτρεπαν σε διαφορετικού τύπου ενέργειες, έτσι ώστε να υπάρξει μια διαρκής εγρήγορση,που θα προτρέπει και θα εγκαλεί, όποτε χρειάζεται, και τους θεσμικούς παράγοντες να παρεμβαίνουν , αλλά και τον ίδιο τον λαό να υπερασπίζεται τον τρόπο ζωής που επέλεξε μετά από πολλά χρόνια ταλαιπωρίας.

Αυτή η μέρα θα μείνει στην ιστορία μας με φωτεινά γράμματα.

Σ.Σαρακενίδης

(Οι φωτογραφίες είναι από το www.xanthipress.gr)









Πέμπτη 4 Απριλίου 2013

Συγκέντρωση ενάντια στον ρατσισμό.


Ξανθιώτες ενωμένοι απέναντι στην βία, το μίσος και τον ρατσισμό. Φτάνει πια....







Σάββατο 6 Απριλίου, 1 το μεσημέρι στην κεντρική πλατεία.



Τον Αύγουστο του 2012 μετά τα φαινόμενα βίας και τρομοκρατίας που σημειώθηκαν στην Ξάνθη, υπήρξαμε ενωμένοι απέναντι στο φαινόμενο και επισημάναμε εξαρχής την κάθετη αντίδραση των δημοκρατικών πολιτών απέναντι στη βία.
Έκτοτε, ακολούθησε μια αλυσίδα ανησυχητικών γεγονότων σε βάρος διαφορετικών ομάδων πολιτών, με αποκορύφωμα τη ρατσιστική επίθεση σε συμπολίτη μας μειονοτικό και την επιχείρηση τρομοκράτησης νεαρών μαθητών από στελέχη της Χρυσής Αυγής, που δημιούργησαν συναισθήματα φόβου σε ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Πλέον, δεν αρκούμαστε στη λεκτική καταδίκη αλλά καλούμε σε πιο μαζικές και δυναμικές αντιδράσεις απέναντι στα φαινόμενα που απειλούν το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών και θέτουν σε κίνδυνο την κατάκτηση της ειρηνικής συμβίωσης των δύο στοιχείων στην περιοχή.
Επαναλαμβάνουμε και σήμερα ότι η πολυπολιτισμική Θράκη ήταν και θα παραμείνει μια ανεκτική κοινωνία σε πείσμα όσων επενδύουν στη μισαλλοδοξία και το διχασμό και δεν διστάζουν να χρησιμοποιούν ωμή πολιτική βία για να το πετύχουν. Όπως τότε, έτσι και τώρα, δεν αρνούμαστε ότι μεταξύ μας έχουμε μικρές ή μεγάλες ιδεολογικές διαφορές αλλά δηλώνουμε ρητά ότι επιθυμούμε να εκφράσουμε μια κοινωνία ενωμένη απέναντι στο μίσος και τη ρατσιστική βία είτε προέρχεται από τη Χρυσή Αυγή, είτε από οποιοδήποτε πολιτικό ή απολίτικο μόρφωμα.

Καμία συμμορία δεν θα εκτρέψει τους δημοκρατικούς μας θεσμούς σε επικίνδυνα μονοπάτια, κανείς δεν θα απειλήσει τις ανθρωπιστικές αρχές και τις αξίες που καθοδήγησαν τον αγώνα για την κοινωνία ειρήνης και σεβασμού στο διαφορετικό, κανείς δεν θα μεταβάλλει την Ξάνθη σε κοινωνία φόβου και απειλής. Ζητούμε, όμως και από την Πολιτεία, όπως αυτή εκφράζεται τοπικά και κεντρικά, να επιδεικνύει τα απαιτούμενα αντανακλαστικά για να αντιμετωπίσει και να αποτρέψει με την αμεσότητα της παρέμβασης, τα φαινόμενα βίας που πλήττουν την περιοχή.

Καλούμε τους πολίτες της Ξάνθης, οποιασδήποτε θρησκείας, φύλου, πολιτικής τοποθέτησης, στην Πανξανθιώτικη Αντιρατσιστική Πορεία και συγκεντρωνόμαστε στη 1μ.μ., του Σαββάτου 6/4 στην Κεντρική Πλατεία. Για να φωνάξουμε ότι είμαστε ενωμένοι απέναντι στη βία, το μίσος και το ρατσισμό και να απομονώσουμε όσους προσπαθούν να την επιβάλλουν στην κοινωνία μας καθώς η πίστη μας στις δημοκρατικές κατακτήσεις είναι απείρως πιο ισχυρή και πιο μαζική από την πίστη μιας θλιβερής μειοψηφίας στο μίσος.
Φτάνει πια…

ΥΓ: Τις επόμενες μέρες και αφού πραγματοποιηθεί η σημαντική αυτή κινητοποίηση, καλούμε σε μια μεγάλη συζήτηση όλους τους φορείς της Ξάνθης, είτε υπογράφουν αυτό το κείμενο είτε όχι, προκειμένου να καθορίσουμε, πάλι ενωμένοι, τη δράση μας και να απαιτήσουμε, ως θεσμική κοινωνία, την παρέμβαση της πολιτείας.
  • Υπογράφουν:
Οι Βουλευτές: Ζεϊμπέκ Χουσείν, ………Οι νομαρχιακές οργανώσεις κομμάτων: ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι ΠράσινοιΟι φορείς: Εργατικό Κέντρο, ΕΛΜΕ Ξάνθης, …………, Αγροτικός Σύλλογος Γεωργών Δήμου Τοπείρου, Κίνηση Ενεργών Πολιτών Ξάνθης

  • Και καλούνται όσοι συμφωνούν, να εκφράσουν με δικές τους ανακοινώσεις την υποστήριξή τους στην κινητοποίηση και το πολιτικό πλαίσιο.

Δευτέρα 1 Απριλίου 2013

Κοινό μέτωπο απέναντι στον φασισμό εδώ και τώρα!







του Κώστα Γούναρη

Από τον αθηναϊκό τύπο το Σεπτέμβρη 2012 για τη δολοφονία ενός Ιρακινού στο κέντρο της Αθήνας: 
«Οι δράστες σταμάτησαν αρχικά ένα Ρουμάνο. Τον ρώτησαν από πού είναι, απάντησε Ρουμάνος, δηλαδή ξένος μεν, αλλά Ευρωπαίος, Βαλκάνιος και Χριστιανός Ορθόδοξος και τη γλύτωσε με ένα «απλό ξυλοφόρτωμα». Στην επόμενη γωνία συνάντησαν οι δολοφόνοι – εντελώς τυχαία – τον άτυχο Ιρακινό, ξένο, μελαμψό, Ασιάτη και αλλόθρησκο. Αποτέλεσμα τον δολοφόνησαν».
Από τον τοπικό τύπο το Μάρτιο 2013 για το ξυλοδαρμό 30χρονου μειονοτικού στο κέντρο της Ξάνθης:
«Την ώρα της συμπλοκής ένας 30χρονος από την Πάχνη περνούσε δίπλα από τους χρυσαυγίτες μιλώντας στο κινητό πομάκικα, με αποτέλεσμα να πέσει θύμα ξυλοδαρμού από οκτώ χρυσαυγίτες που φορούσαν κράνη και κρατούσαν στιλιάρια»
Στα ρατσιστικά εγκλήματα, όπως τα παραπάνω, το μόνο κίνητρο που υπάρχει είναι η διαφορετικότητα του θύματος, με το οποίο ο δράστης δεν έχει κατά τα άλλα καμία απολύτως σχέση. Ούτε καν το γνωρίζει.
Η μεταφορά της ρατσιστικής και μισαλλόδοξης αυτής λογικής στην περιοχή της Θράκης είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Γιατί στην περιοχή μας ζούμε πολλοί ΑΛΛΟΙ και πολύ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ. Διαφορετικοί ως προς την καταγωγή, το θρήσκευμα, τις πολιτιστικές καταβολές. Τα μηνύματα στην περιοχή μας είναι πολύ ανησυχητικά. Οι μηχανοκίνητες πορείες μελών της Χρυσής Αυγής σε μουσουλμανικούς χώρους λατρείας κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού το περασμένο καλοκαίρι ήταν το πρώτο μήνυμα. Ακολούθησαν ο ξυλοδαρμός ενός μειονοτικού δασκάλου, συχνές διαδηλώσεις των μελών της Χρυσής Αυγής με συνθήματα κατά της μειονότητας, το τελευταίο κρούσμα του ξυλοδαρμού του 30χρονου από την Πάχνη καθώς και η κατατρομοκράτηση ανήλικων μειονοτικών μαθητών φροντιστηρίου στο κέντρο της πόλης.
Η μεγάλη οικονομική και ανθρωπιστική κρίση βοηθάει στην επώαση του αυγού του φιδιού. Γι’ αυτό πρέπει να αντιδράσουμε ΤΩΡΑ. Πολιτεία, φορείς και κυρίως ο καθένας από μας, ανεξάρτητα από πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές. Για να μην καταστούν επίκαιρα τα λόγια του Γερμανού πάστορα Μάρτιν Νίμελερ το (όχι και τόσο μακρινό) 1941, στα χρόνια της χιτλερικής Γερμανίας: « Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους, δεν διαμαρτυρήθηκα, γιατί δεν ήμουν Εβραίος. Όταν ήρθαν για τους κομμουνιστές, δεν φώναξα, γιατί δεν ήμουν κομμουνιστής. Όταν καταδίωκαν τους τσιγγάνους, ούτε τότε φώναξα, γιατί δεν ήμουν τσιγγάνος. Όταν κυνηγούσαν τους ομοφυλόφιλους, δεν έκανα τίποτα, γιατί δεν ήμουν ομοφυλόφιλος. Μετά ήρθαν να συλλάβουν εμένα, αλλά δεν υπήρχε κανείς να αντισταθεί μαζί μου».
Τέλος παρά λίγο να ξεχάσω το σημαντικότερο. Επειδή στη ζωή δεν υπάρχει συλλογική, αλλά μόνο ατομική ευθύνη, μήπως πρέπει κάποιοι από τους πάρα πολλούς ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής (425.981 στην Επικράτεια, 3.166 στο Νομό Ξάνθης) να κοιτάξουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη και να αναρωτηθούν για τη δικιά τους προσωπική ευθύνη για αυτά που συμβαίνουν.